برای زن ایرانی تلاش در راه کسب حقوق برابر نخستین و مهم‌ترین گام در نبرد بر سر حقوق خود است. تبعیض علیه زنان در ایران از حمایت قانونی برخوردار است که برپایه شریعت اسلام بنا شده. زنان از کسب مناسب سطح بالای حکومتی یا اشغال کرسی‌های دادرسی برحذر شده‌اند و شهادت‌شان نصف شهادت مردان ارزش دارد.
برابری برای همه: حقوق زن در ایران
دادگاه‌های ايران حاضر نيستند، و اين شهامت را ندارند که بگويند زنی را محاکمه می‌کنند که می‌خواهد بگويد من يک انسانم و من حق دارم. به او مارک می‌زنند که تو می‌خواهی براندازی کنی يا اقدام عليه امنيت ملی کنی.
- شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل و فعال در زمینه حقوق زن
برای زن ایرانی تلاش در راه کسب حقوق برابر نخستین و مهم‌ترین گام در نبرد بر سر حقوق خود است. تبعیض علیه زنان در ایران از حمایت قانونی برخوردار است که برپایه شریعت اسلام بنا شده. زنان از کسب مناسب سطح بالای حکومتی یا اشغال کرسی‌های دادرسی برحذر شده‌اند و شهادت‌شان نصف شهادت مردان ارزش دارد. به‌علاوه، زنان مجرد زیر۳۰ سال و زنان متاهل در همه سنین مستلزم کسب مجوز قیم مرد برای دریافت پاسپورت و سفر به خارج‌اند. براساس قوانین ایران، زن بدون رضایت شوهر حق طلاق ندارد، و اگر زنی به قتل برسد، قاتل او نصف دیه یک مرد را به خانواده‌اش پرداخت می‌کند.
با وجود چارچوب قانونی که هدف‌اش کنترل هرچه بیشتر زن در جامعه است، زنان ایران همیشه در خط مقدم مبارزه برای حقوق شخصی و اجتماعی حضور داشته‌اند. ۸ مارس سال ۱۳۵۷ نخستین روز زن پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود، زنان علیه سیاست حجاب اجباری که به تازگی به اجرا گذاشته شده بود دست به اعتراض زدند. با این حال، در جریان جنگ با عراق فعالان حقوق مدنی از تمام طیف سیاسی، به بهانه حفظ امنیت ملی مورد پیگرد قرار گرفته تا جایی که مجبور به ترک فعالیت علنی شدند. روند خاموشی کنشگران حقوق زن تا سال ۱۳۷۶ ادامه یافت، آن سال خیل عظیم زنان و جوانان در حمایت از محمد خاتمی به میدان بازگشتند.
در دوران اصلاحات، روز زن به طور مرتب گرامی داشته شد و همزمان سازمان‌های حامی زنان توسعه یافتند. با به روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، نیروهای امنیتی به برگزارکنندگان مراسم روز زن در جای‌جای کشور حمله کرده، ۳۳ نفر را دستگیر و به مدت یک هفته در بازداشت نگه داشتند. سال ۱۳۸۷ بیش از ۱۰۰ نفر از زنان فعال در زمینه حقوق زن به کوریدورهای مجلس رفته نمایندگان مجلس را قانع کردند تا علیه قانونی رای دهند که چندهمسری را مجاز می‌کرد. در طول سال‌های ۸۸-۱۳۸۷، کمپین یک میلیون امضا علیه تبعیضات قانونی در ایران توجه جهانی را به این موضوع جلب کرد. این فراخوان برنده جوایز متعدد خبرنگاری و حقوق بشری شد.
زنان ایران برای فعالیت‌های‌شان بهای زیادی نیز پرداخته‌اند. نسرین ستوده، وکیل‌مدافع فعال در زمینه حقوق بشر هم‌اکنون در حال گذراندن ۱۱ حبس به جرم «تبلیغ علیه نظام و تهدید امنیت ملی» است. بازداشت او پس از آن روی داد که سال ۱۳۸۷پیام ویدئویی از او منتشر شد که او را بی‌حجاب نشان می‌داد. مهرانگیز کار، دیگر فعال حقوق زن نیز در سال ۱۳۸۴ مجبور به ترک ایران شد. پیش از ترک ایران، او ماه‌ها را در زندان اوین به جرم‌های «اقدام علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» در سلول انفرادی گذرانده بود. سال ۱۳۸۷، نیروهای امنیتی به دفتر کار شیرین عبادی وکیل شناخته‌شده حقوق بشر در تهران حمله کرده آن را مهر و موم کردند. از سال ۸۸ و پس از یک سری تهدیدهای جانی، خانم عبادی مجبور به ترک کشور و زندگی در تبعیدی خودخواسته شد.
حرکت زنان ایران برای کسب حقوق برابر به اوایل قرن بیستم میلادی و زمانی بازمی‌گردد که فعالان حقوق زن نخستین مدرسه دخترانه را در ایران بنا نهادند. با به روی کار آمدن جمهوری اسلامی، زنان بسیاری از آزادی‌های اجتماعی که طی سال‌ها به‌دست آورده بودند، از دست دادند. با این وجود، رسالت بانیان این جنبش با قدرت دنبال شد، تا آن‌جا که برای زن امروز در ایران بدل به واقعیتی لمس‌پذیر شده است. زنان بیش از ۶۰ درصد دانشجویان دانشگاه‌ها را تشکیل داده، همچنان جایگاهی که جمهوری اسلامی برای‌شان تعیین کرده را به چالش می‌کشند.
حقوق زن - مارس ۲۰۱۳:
۶ مارس، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در پیامی خطاب به «کنگره هفت هزار زن شهید» در تهران اظهار کرد زن مسلمان «ثابت كرد كه می‌توان زن بود، عفیف بود، محجبه و شریف بود، و درعین حال، در متن و مركز بود. می‌توان سنگر خانواده را پاكیزه نگاه داشت و در عرصه‌ی سیاسی و اجتماعی نیز، سنگرسازی‌های جدید كرد و فتوحات بزرگ به ارمغان آورد.» اظهارنظرهای رهبر ایران به ندرت مورد توجه جامعه قرار می‌گیرند، مخاطب اصلی این پیام نیز مسئولان حکومتی و پیروان رهبری بود تا حواس‌شان به روز زن، دو روز پس از کنگره باشد.
۷ مارس، دولت کانادا با بررسی درخواست استیناف خانواده زهرا کاظمی، خبرنگار ایرانی-کانادایی موافقت کرد. زهرا کاظمی، سال ۱۳۸۲، به جرم عکاسی اطراف زندان اوین بازداشت شد. او حین بازداشت مورد شکنجه و تجاوز قرار گرفته و سپس به قتل رسید. رای مثبت دادگاه به استیناف بدان معنی است که پسر زهرا کاظمی می‌تواند علیه دولت ایران اقامه دعوا کرده، بابت شکنجه و قتل مادرش درخواست غرامت کند.
روز جهانی زن نیز همچون دیگر روزهای سال کماکان حقوق ۳۷ میلیون زن ایرانی پایمال می‌شود. کیانوش رمضانی به منظور برجسته کردن این مسئله کاریکاتور زیر را روز ۸ مارس منتشر کرد.
۸ مارس، گروهی از فعالان جنبش زنان ایران بیانیه‌ای را با نام «بیم ها و امیدهای زنان ایران در آستانه روز جهانی زن، سال۱۳۹۱» به طور همزمان در سه وب‌سایت فارسی زبان منتشر کردند. آنان در این بیانیه هشدار می‌دهند که سیاست تازه تشویق رشد جمعیت از طریق نه‌ماه مرخصی زایمان اجباری موجب رشد فزاینده بیکاری میان زنان خواهد شد. این بیانیه همچنین نسبت به ممنوعیت تحصیل دختران در ۷۷ رشته تحصیلی دانشگاهی ابراز نگرانی می‌کند. این ممنوعیت شامل رشته‌های هنری همچون قالیبافی نیز می‌شود. به موجب سیاست تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها زنان فرصت‌های آموزشی برای تحصیل در مقاطع عالی را از دست می‌دهند. تغییرات در قانون کار و اجبار زنان به دورکاری و بازنشستگی زودهنگام سبب می‌شود تا زنان در یافتن شغل و رقابت با مردان در بازار کار دچار مشکل شوند.
۱۲ و ۱۳ مارس عده‌ای از بازیگران زن سینما و تئاتر علیه فرج‌الله سلحشور کارگردان سریال تلویزیونی «یوسف پیامبر» شکایت کردند. دلیل این شکایت صحبت‌های ماه اکتبر سلحشور است که در آن زنان بازیگر ایرانی را «فاحشه» خوانده بود. اتهام افترا به همراه شکایت یک نویسنده مشهدی که مدعی است سلحشور فیلم‌نامه «یوسف پیامبر» را از او دزدیده به دادگاه مطبوعات تهران ارجاع شده است. پرونده کماکان در دست بررسی است و تاکنون زمانی برای شروع دادرسی اعلام نشده.
همچنین در ماه مارس در نبض‌ایران
تا ماه مارس ۲۷۶ مورد نقض حقوق بشر در پایگاه‌داده نبض‌ایران به ثبت رسیده است. این موارد شامل نقض حقوق فردی، اجتماعی و سیاسی شده که در ۵ استان کشور پراکنده‌اند.
اگر شما نیز شاهد موارد نقض حقوق بشر در ایران بوده‌اید، یا از موارد گزارش‌نشده نقض حقوق بشر خبر دارید، لطفا آن‌ها را در سایت نبض‌ایران ثبت کنید؛ صدای‌تان را به گوش همه برسانید.
گزارش‌های مهم ثبت شده در نبض‌ایران در ماه مارس:
۱۲ مارس: بازداشت گروهی فعالان و روزناماه‌نگاران کرد.
۱۰ مارس: پسر مهدی خزعلی: وزارت اطلاعات دستور داده پدرم در زندان بماند.
۱۱ مارس: ابوالفضل قدیانی به بیمارستان قلب تهران منتقل شد.
۱۱ مارس: تجمع صدها کارگر معترض مقابل استانداری تهران.
۱۲ مارس: بازداشت ایمان امیری دانشجوی رشته امنیت شبکه و بدری صفیاری دانشجوی وبلاگ نویس.
۱۵ مارس: نامه اعتراضی کارگران آهنگری تراکتورسازی تبریز.
منابع
منابع
بخش منابع نبض ایران بانک اطلاعات رو به گسترشی است از عهدنامه ها، اعلامیه ها و کنوانسیون های سازمان ملل که دولت ایران از امضا کنندگان آن است. همچنین این بخش شامل اسناد قانونی همچون قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دیگر قوانین مرتبط؛ گزارشات سازمان های غیر دولتی (NGO ها)؛ اطلاعات مربوط به تعهدات بین المللی ایران؛ و دیگر موضوعات مرتبط با وضعیت حقوق بشر در ایران است.
اطلاعات بیشتر پیرامون حقوق زن در ایران را در کتابخانه منابع نبض‌ایران مطالعه کنید. این کتابخانه شامل می‌شود:
سنگسار در قانون جدید مجازات اسلامی
جنایات و مصونیت از مجازات: گزارشی درباره شکنجه‌های جنسی در زندان‌های ایران
منابع دیگر: برای اطلاعات بیشتر پیرامون حقوق بشر در ایران از سایت www.nabz-iran.com دیدن کرده یا به بخش منابع نبض ایران به نشانی www.nabz-iran.com/en/resource-library مراجعه کنید..
نبض‌ایران نتیجه کار گروهی فعالان حقوق‌بشر از داخل و خارج از کشور در ثبت گزارشات نقض حقوق‌بشر، برپایه تجربیات شخصی، شهادت دیگران، و دیگر منابع رسانه‌ای است. تلاش این وب‌سایت تقویت صدای مردم، و جلب توجه جهانی به جنبش آنان است. در این وب‌سایت خواهید یافت: نقشه موارد نقض حقوق‌بشر شامل طبقه بندی‌های حقوق‌زنان، حقوق‌سیاسی و حقوق‌بشر، و همچنین آخرین خبر‌ها و تحلیل‌ها پیرامون حقوق‌بشر در ایران.