۲ - ببینید، گوش کنید، بخوانید و ضبط کنید
چه شما در حال دیدن رویدادی با چشمان خود باشید، یا در حال گوش سپردن به بازگویی روایت یک شاهد از یک داستان و یا جمعآوری اطلاعات از اسناد مکتوب و رسانههای اجتماعی، اینکه شما اطلاعات دریافتی را چگونه ضبط و ثبت میکنید، تعیین میکند که گزارش شما بیطرف و بیغرض خواهد بود یا فاقد اعتبار.
پاسخ به «شش چه» به صورت مداوم به شما کمک میکند تا از عدم دقت یا پدیدار شدن جانبداری و تعصب در اطلاعاتتان پرهیز کنید.
در درس یک، شما یاد گرفتید که چطور به پرسشهای «شش چه» پاسخ دهید (چه کسی، چه چیزی، چه مکانی، چه زمانی، چرا و چطور)، تا مطمئن شوید گزارشتان معتبر است. به قصد و نیت پاسخ به این شش پرسش به سراغ منابع خود بروید. درحالیکه به احتمال زیاد شما از منبع خود این پرسشها را به نحوی مستقیم نمیپرسید، به راه حلی فکر کنید که در آن، از منابع طوری بپرسید که پاسخهای «شش چه» را فراهم آورد.
فراموش نکنید!
مشاهدات مستقیم، اظهارات سطح اول و منابع سطح دوم مثل شاهدان، مستندسازی شما را قدرتمندتر و اعتبار گزارش شما را بیشتر میکند.