اقتصاد سیاسی تمرکززدایی مالی در جمهوری اسلامی ایران

مسؤلان محلی در ایران تا چه میزان به مردم منطقه تحت خدمتشان پاسخگو هستند؟ کیان تاجبخش در مقاله‌ای دانشگاهی تحت عنوان «اقتصاد سیاسی تمرکززدایی مالی در جمهوری اسلامی ایران» بعد مالی مناصب انتخابی محلی در ایران را ارزیابی کرده است. این مقاله علمی نخستین و تا به این روز تنها مطالعه جامع و تجربی پیرامون امور مالی شهرداری‌ها در کشور است که بر مبنای پایگاه داده‌ای منحصر به فرد از تقریباً ۹۰ شهر از سراسر کشور بنا شده است. این پایگاه داده فاز نخست تمرکززدایی در ایران بین سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۵ را پوشش می‌دهد. یافته کلیدی این مقاله آن است که شهرداری‌های منتخب از اختیارات قانونی و مالی محدودی در زمینه کسب و هزینه‌کرد منابع برخوردارند. با این حال در اغلب موارد دولت مرکزی مسئولیت‌هایی را به شهرداری‌ها موکول می‌کند که در ورای ظرفیت مالی‌شان است و منجر به ناکارآمدی دولت محلی می‌شود. نظام مالی در سطح محلی مشوق‌ها را به گونه‌اش شکل می‌دهد که شوراها فاقد مسئولیت‌های لازم برای پرورش حوزه انتخابیه محلی به منظور اداره مؤثر امور هستند. زیرا ساکنین نیز به اندازه کافی تشویق نمی‌شوند تا در سیاست محلی شرکت کرده یا با مقامات انتخاباتی تعامل داشته باشند.