دوهفته‌نامه نبض، ۷ اسفند ۱۳۹۴‎‎

این هفته با حقوق بشر در ایران

آزادی بیان

۵ اسفند، تلویزیون جمهوری اسلامی ایران بار دیگر از پخش تصویر پگاه آهنگرانی، بازیگر و مستندساز، خودداری کرد. پگاه آهنگرانی سال ۱۳۹۰ به مدت ۱۷ روز بازداشت و محاکمه شد. از آن پس به این سو، در موارد مختلف تلویزیون ایران تصویر این بازیگر را سانسور کرده است.

۴ اسفند، خبر رسید که دستور قضائی برای فیلترینگ نرم‌افزارهای ارتباطی معروف از جمله لاین، واتس‌آپ و تانگو در ایران صادر شده. مدت‌هاست که جناح‌های مختلف درون حاکمیت ایران بر سر مسدودسازی دسترسی به ابزارهای ارتباطی اینترنتی با یکدیگر در جدال هستند.

بازداشت خودسرانه

۲۶ بهمن، دو عضو گروه موسیقی زیرزمینی در ایران به نام‌های نیکان خسروی و آرش ایلخانی در ایران بازداشت شدند. اتهام آنان توهین به مقدسات اعلام شده.

همان روز، فریبرز رئیس‌دانا، اقتصاددان و استاد دانشگاه که برای پیگیری ممنوع‌الخروج بودن به اداره گذرنامه مراجعه کرده بود برای ساعاتی بازداشت و روانه زندان اوین شد.

۶ اسفند، سه تن از کارگران معترض معدن طرزه، نزدیک شهر دامغان بازداشت شدند. این کارگران به تعویق در پرداخت حقوق و مزایای‌شان اعتراض دارند.

همان روز خبر رسید که باقر نمازی، پدر سیامک نمازی، شهروند ایرانی-آمریکائی که به تازگی در ایران زندانی شده نیز تحت بازداشت قرار گرفت. هنوز دلیل بازداشت باقر نمازی مشخص نیست اما به گفته خانواده نمازی، ظاهرا او در زندان اوین نگهداری می‌شود. باقر نمازی بیش از ۸۰ سال سن دارد و از بیماری قلبی رنج می‌برد.

آزادی اجتماعات

۶ اسفند، گروهی از تجمع‌کنندگان علیه حیوان‌آزاری مقابل مجلس شورای اسلامی بازداشت شدند. این گروه به نبود قانونی جهت مقابله با پدیده حیوان‌آزاری در کشور اعتراض داشتند. هر از چند گاهی در ایران تصاویر و ویدئوهایی از آزار و اذیت و گاه کشتن حیوانات در شبکه‌های اجتماعی منتشر می شود. اخیرا نیز ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن یک شکارچی غیرمجاز سگی را مورد شکنجه قرار می‌داد. نمایش این ویدئو موجی از انزجار عمومی را بر انگیخت. در ایران قانونی برای مقابله با چنین رفتاری وجود ندارد و تجمع‌کنندگان از نمایندگان‌شان در مجلس می‌خواستند که تصویب این قانون را در دستور کار خود قرار دهند.

حقوق زندانی

۲۶ بهمن، سازمان گزارشگران بدون مرز رفتار غیرمسئولانه مقامات بلندپایه ایران با عیسی سحرخیز، روزنامه‌نگار، فعال و زندانی سیاسی، را محکوم کرد. عیسی سحرخیز در اعتراض به فشارها برای اعتراف‌گیری دست به اعتصاب غذای خشک زده است.

۳۰ بهمن، اصغر جهانگیر، رئیس سازمان زندان‌های کشور اعلام کرد که هم‌اکنون بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ کودک در زندان‌های ایران به سر می‌برند. این کودکان به دلیل زندانی بودن مادرشان و عدم وجود سرپرست، مدت حبس را با آنان می‌گذرانند. رئیس زندان‌ها گفت هنوز برای احداث مهدکودک برای این کودکان بودجه‌ای تعیین نشده.

۵ اسفند، شبکه بین‌المللی دفاع از حقوق کارتونیست‌ها طی نامه سرگشاده‌ای به حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران از او خواست برای آزادی آتنا فرقدانی تلاش کند. آتنا فرقدانی به جرم ترسیم کاریکاتوری از نمایندگان مجلس بازداشت، محاکمه و زندانی شده است.

همان روز، شبکه حقوق بشر کردستان خبر داد که طی چند هفته گذشته زینب جلالیان، زندانی سیاسی کرد تحت فشار بوده تا اعترافات تلویزیونی انجام دهد. این زندانی سیاسی به دلیل بیماری‌های مختلف نیازمند مراقبت‌های درمانی است، اما مقامات زندان اعزام او به بیمارستان را منوط به انجام اعترافات تلویزیونی کرده‌اند. کاری که او تا کنون از آن امتناع ورزیده.

۶ اسفند، رضا شهابی، از اعضای هیئت مدیره سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، توسط دادگاه انقلاب به یک سال حبس تعزیری دیگر محکوم شد. شهابی که به دلیل فعالیت‌های صنفی پیشتر به شش سال زندان محکوم شده بود، هنوز حکم پیشین را تمام نکرده، یک سال زندان به مدت حبس‌اش اضافه شده است. دلیل این محکومیت، اعتراضات زندانیان بند ۳۵۰ زندان اوین در فروردین ۱۳۹۳ اعلام شده.

انتخابات

ایام انتخابات در ایران همیشه فضا پر شور و حال شده، صداهای گوناگونی را می‌توان شنید و افراد مختلف نظرشان را پیرامون روند انتخابات، وضعیت حکومت و نقش دولت با آزادی بیشتری بیان می‌کنند. این موضوع دست‌مایه تولید انیمیشنی توسط نبض‌ایران شد، تحت نام «چرا در انتخابات شرکت کنم؟» این ویدئو گفتگوی سه دوست را در کافه‌ای به نمایش می‌گذارد که نظرات مختلفی پیرامون شرکت یا عدم شرکت در انتخابات دارند. در روزهای منتهی به انتخابات این ویدئو هزاران بار توسط کاربران مشاهده شد.

انیمیشن انتخاباتچرا در انتخابات شرکت کنم؟

از سوی دیگر، در نبود رسانه‌های آزاد و احزاب و تشکل‌های سیاسی - مدنی مستقل صدای بسیاری از گروه‌های اقلیت در جامعه شنیده نمی‌شود، مخصوصاً اگر خواسته‌ها و دغدغه‌های این گروه‌ها برای نظام چالش‌برانگیز باشد. شماره ویژه انتخابات نبض‌نامه به بررسی خواسته‌های «زنان» به ویژه در رابطه با امر «انتخابات» که در شبکه اجتماعی توئیتر مطرح می‌شود پرداخته. بدین منظور، بازه زمانی چهار هفته‌ای میان ۲۲ دی تا ۲۰ بهمن ۱۳۹۴ برای جمع‌آوری همه توئیت‌های مرتبط با این موضوع در نظر گرفته شد. نتیجه این بررسی در شماره نبض‌نامه تحت عنوان «نزدیک به انتخابات شبکه‌های اجتماعی چگونه صدای زنان را بازتاب داده‌اند» منتشر شد.

همچنین نبض‌ایران یک سری از مطالب آموزشی مرتبط با انتخابات را در این دوره بازنشر داد. از آن جمله می‌توان به راهنمای «چگونه سازمان‌های بومی به نظارت بر انتخابات می‌پردازند»، «راهنمای جیبی نظارت شهروندی بر اجرای روند انتخابات در ایران» و «اعلامیه اصول نظارت بین‌المللی بر انتخابات و موازین عملی برای ناظران بین‌المللی انتخابات» اشاره کرد.

۵ اسفند، سازمان نظرسنجی آی پز نتایج یک نظرسنجی از رأی‌دهندگان ایرانی را منتشر کرد. بر پایه این نتایج درصد بسیار بالایی از پرسش‌شوندگان گفته‌اند که در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان شرکت خواهند کرد. نظرسنجی آی‌پز با پرسش از جنبه‌های مختلف انتخابات، دانش پاسخ‌دهندگان در مورد وضعیت موجود و روند انتخاباتی در کشور را نیز به چالش کشیده است.

۶ اسفند، از بندر لنگه خبر رسید که یکی از نامزد‌های انتخابات مجلس شورای اسلامی در این حوزه، بخشی از بودجه تبلیغات انتخاباتی خود را به درمان دختر شش ساله‌ای اختصاص داده که از ناراحتی قلبی رنج می‌برد.

همان روز، عده‌ای ناشناس با گاز فلفل به فعالان ستاد ائتلاف اصلاح‌طلبان در شهر رشت حمله کردند.

حقوق بشر

۲۸ بهمن، برخی از نمایندگان پارلمان اروپا که در مقر این سازمان میزبان محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بودند نسبت به نقض حقوق بشر توسط حکومت ایران ابراز نگرانی کرده از او خواستند ایران به نقض حقوق بشر پایان دهد.

۵ اسفند، سازمان عفو بین‌الملل طی گزارشی از وضعیت حقوق بشر در ایران انتقاد کرد. این سازمان در گزارش خود به فیلترینگ اینترنت، بازداشت گسترده کنشگران اینترنتی و ادامه حبس خانگی رهبران جنبش سبز اشاره می‌کند.

محاکمات

۲۹ بهمن، اعضای وب‌سایت پرطرفدار نارنجی در حالی به زندان برده شدند که هنوز رأی دادگاه تجدید نظر در مورد آنان صادر نشده بود. وب‌سایت نارنجی اخبار تکنولوژی را منتشر می‌کرد. علی اصغر هنرمند، حسین نوذری، احسان پاک‌نژاد و عباس واحدی به جرم طراحی وب‌سایت و ابزارهای اینترنتی که در وب‌سایت‌های مخالف رژیم مورد استفاده قرار گرفته هر یک به ترتیب به ۱۱، ۷، ۵ و دو سال و نیم زندان محکوم شده‌اند.

۲۹ بهمن، امیر امیرقلی، کنشگر سیاسی به جرم توهین به مقدسات، توهین به رهبری، اجماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام به هفت سال زندان محکوم شده. بنا به گزارش‌ها یکی از دلائل محاکمه این فعال سیاسی شرکت در تجمع حمایت از مبارزان کرد در کوبانی سوریه بوده است.

۳۰ بهمن، خبر رسید که هاشم زینالی، پدر سعید زینالی به ۹۱ روز حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده.سعید زینالی دانشجوی دانشگاه تهران بود که ۱۶ سال پیش در هنگام اعتراضات دانشجوئی کوی دانشگاه تهران، بازداشت شده و از آن زمان از او خبری در دست نیست. پدر و مادر او طی این مدت به دنبال یافتن او یا تعیین سرنوشت‌اش بوده‌اند. اخیرا پدر او به دلیل مصاحبه با مطبوعات در این زمینه بازداشت و محکوم شد.

۲ اسفند، محمود علیزاده طباطبائی، وکیل سیامک نمازی، مدیر ایرانی-‌آمریکائی بخش برنامه‌ریزی‌های استراتژیک کمپانی نفتی کرسنت که در ایران بازداشت شده اعلام کرد که تا کنون به موکل خود دسترسی نداشته است. تا کنون اتهام نمازی اعلام نشده.

۳ اسفند، دادگاه تجدید نظر حکم کیوان کریمی، کارگردان، را به یک سال حبس کاهش داد اما حکم ۲۲۳ ضربه شلاق برای او کماکان باقی مانده. کریمی در دادگاه انقلاب به جرم «توهین به مقدسات» محاکمه شده بود. دلیل بازداشت او فیلم مستندی است که او در مورد دیوارنویسی‌ها و گرافیتی‌های سیاسی-اجتماعی در ایران ساخته است.

۴ اسفند، دادگاه تجدید نظر حکم ۶ سال حبس دادگاه بدوی برای محمدحسین رفیعی، فعال ملی‌مذهبی و استاد دانشگاه را تأیید کرد. رفیعی خردادماه گذشته و بدون ابلاغ قبلی در خیابان بازداشت شده بود.

۶ اسفند، کانون صنفی معلمان ایران در اعتراض به حکم سنگین زندان برای اسماعیل عبدی، دبیر کل این کانون، بیانیه‌ای صادر کرد. کانون صنفی معلمان ایران و اعضای ارشد این کانون که به دستمزد پایین و عقب افتادن پرداخت حقوق معلمان اعتراض کرده بودند، مورد سرکوب، پیگرد و بازداشت قرار گرفته‌اند.

همان‌روز سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای به حکم زندان سه هنرمند ایرانی اعتراض کرد. مهدی و حسین رجبیان و یوسف عمادی هرکدام به شش سال زندان محکوم شده‌اند. دلیل محکومیت مهدی رجبیان و یوسف عمادی (هر دو موسیقیدان) راه‌اندازی وب‌سایت موسیقی «برگ موزیک» است. حسین رجبیان، فیلم‌ساز، به دلیل ساخت مستندی پژوهشی در مورد سه‌تار ایرانی بازداشت شده. این افراد به «تبلیغ علیه نظام»، «توهین به مقدسات» و «انجام فعالیت هلى غیرمجاز سمعى و بصرى» متهم شده‌اند.

ضمناً، عفو بین‌الملل طی توئیتی که مستقیما رهبر جمهوری اسلامی را خطاب قرار داده از ایران خواست حکم اعدام میلاد ثانیان و ایمان شاهمرادی، خلافکاران زیر سن قانونی را لغو کرده، او را در دادگاهی عادلانه مجدداً محاکمه کند.

اعدام

۴ اسفند، شهین‌دخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور خانواده و زنان، طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که در استان سیستان و بلوچستان روستایی وجود دارد که در آن همه مردان روستا به دلیل جرائم مرتبط با قاچاق و مواد مخدر اعدام شده‌اند و زنان و کودکان آن روستا بدون حمایت رها شده‌اند. وی ابراز داشته که بازماندگان این افراد، به دلیل عدم حمایت مالی خانواده‌ها می‌توانند به قاچاقچیان بالقوه بدل شوند.