روند بررسی و تصويب قانون بودجه در مجلس شوراي اسلامی - گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس

تجربه بررسی بودجه سال ۱۴۰۰ در مجلس بار دیگر نشان داد که فرایند بررسی بودجه در مجلس شورای اسلامی با ابهام و ایراد همراه است؛ مواردی نظیر عدم فرصت بررسی دقیق جداول بودجه توسط نمایندگان؛ تغییرات بسیار جزئی در بودجه تا سطح عناوین طرح های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای که باید نتیجه کار کارشناسی دقیق و بر مبنای مطالعه توجیهی باشد؛ عدم اصلاح جدی لایحه توسط دولت پس از رد کلیات؛ اتکا به منابع و درآمدهایی که احتمال تحقق پایینی دارند و مانند آن.

روند بررسی و تصویب قانون بودجه در مجلس شورای اسلامی
در کنار مسائل ذکر شده، در سال‌های  گذشته مسئله کسری بودجه و فقدان نگاه کلان به بودجه نیز از آسیب‌های جدی ساز و کار بررسی بودجه در مجلس شورای اسلامی بوده است. نتیجه این آسیب ترمیم نشدن کسری بودجه قابل توجه در سال‌های گذشته و تبدیل شدن مسئله کسری بودجه به یکی از مسائل اصلی اقتصاد کشور بوده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش ابتدا به عنوان نمونه خلاصه ای از سازوکارهای جاری در سه کشور ایالات متحده آمریکا، کره جنوبی و کانادا در روند بودجه ریزی را بررسی کرده و سپس به روند بررسی بودجه در ایران با تمرکز بر مجلس شورای اسلامی می‌پردازد.
با توجه به ابعاد سیاسی و حقوقی مسئله اصلاح روند بررسی بودجه و حقوق قوه مجریه و مقننه در این موضوع، برنامه‌ریزی برای اصلاح این روند نیازمند اجماع کارشناسی و سیاسی است. 

متن این گزارش نخست در وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس به این نشانی منتشر شده است.